15 C
Kiev
Perşembe, Mart 28, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

Yorum: IMF İle İpler Kopuyor Mu?

Hem IMF Heyeti ülkeden ayrılıyordu, hem de
burada kalan yetkililer görüşmelere devam edecekti. Elimizden geldiği kadar açıklamanın satır
aralarını okumaya çalışalım:

 

1.

IMF Heyeti, bavulunu toplayıp giderken,
‘Görüşmeler sonuçsuz kaldı, en kritik konularda ayak sürüyorlar’ şeklinde bir açıklama
yapsaydı, bunun piyasalar üzerinde yıkıcı bir etkisi olurdu. IMF, böyle bir sürecin
tetikleyicisi olmak istememiştir. Bunun yerine gayet politik ifadelerle, hem ‘gidiyorum’ demiş, hem de
‘görüşmeler kesilmedi’ demiştir. Bu uslupla,  vurmaya çalıştıkları ikinci kuş
da şu olabilir: Ukraynalı politikacılara, "Bakın zaten yarı yarıya gittim’, benim için bundan sonrası çok kolay,
Washington’dan, ‘IMF Heyeti Ukrayna’ya dönmeyecek’açıklamasını yaptım mı, Allah size yardımcı
olsun" demekte, onlara şakası olmadığını hatırlatmaktadır.

2.

Neden açıklamanın satır aralarını okumak
lazım? IMF hükümran ülkeler ile çalışan bir kuruluş.
Muhatapları şirketler, bankalar vs. değil. Karşılarında
bayrağı ile, anayasası ile, devlet başkanı, hükümeti, ordusu
ile kelli felli devletler var. O bakımdan karşı
tarafı incitecek, onun gururuna dokunacak, hükümetlerinin prestijini
zedeleyebilecek tutumlar takınması
düşünülemez. Uygulanan programlardan bile, o ülkenin kendisinin hazırlayıp,
IMF’in destek verdiği programlar olarak
bahsediyorlar. Bu yüzden yaptıkları açıklamalar her zaman
gayet diplomatik bir dille yapılıyor. Açıklamayı
bu gözle okuduğumuzda şu noktalar öne çıkıyor:

A.

2009 Yılı için denk bütçe hazırlanması
konusu halledilemedi.

Stand-By Programının altında Ukrayna adına,
hem Devlet Başkanı, hem Başbakan, hem Maliye
Bakanı, hem de Merkez Bankası Başkanı’nın
imzaları bulunmasına rağmen iş uygulamaya gelince
yan çizmeler başladı. 2009 Bütçesi
hazırlanırken bile denk bütçe hedefinin ne kadar zor olacağı
tahmin ediliyordu. Ardından ekonomik daralma
umulandan daha şiddetli bir hal alınca bu işin
zorluğu daha da arttı. Denk bütçe neden zor?
Denk bütçe, harcamalar, gelirlere eşit olacak,
para basma ya da ek borçlanma gerektiren açık
verilmeyecek demek. Bu neden zor? Zor, çünkü
pek çok harcama ya da yatırım kalemini bütçe
dışında bırakıyor. Birçok politikacının seçim bölgesinde
yapılacak yatırımlar iptal edilecek demek,
batmak üzere olup işçi çıkaran işletmelere yardım
yapılamıyacak demek, kamu çalışanlarına ücret
zammı verilemiyecek demek, vs.

Vergi gelirlerinin çoğu KDV ve Gümrük Vergisi
gibi dolaylı vergilerden oluştuğu için, ekonomik daralma
her geçen gün vergi gelirlerini azaltıyor. Örneğin,
daha az otomobil ithalatı daha az vergi geliri de demek.
Anlaşılan Ukrayna tarafı eldeki ilk gelir
tahminlerine göre bile denk bütçe yapmakta zorlanırken,
IMF düşen gelirlere uygun bir bütçe
revizyonunda israr ediyor.
Bu, harcamaların bir aşama daha kısılması
anlamına geliyor. Zurnanın zırt dediği ilk nokta bu.

B.

Bankacılık sektöründe yapılacak kapsamlı
operasyona direnç var.

Stand-By’a  göre, yaşayabilecek bankalar ile
yaşaması mümkün olmayan bankalar tespit edilecek, yaşaması mümkün görülenlere, yönetimine
katılarak, ya da hisse devralarak IMF’in vereceği kredilerden fon aktarılacak, bu yolla güçlenmeleri
sağlanacaktı. Bu arada, yaşaması mümkün görülmeyen pek çok
banka ya kapatılacak, ya da kendi aralarında birleşerek, veya yeni ortak bularak sermaye arttırmaya
zorlanacak, bu yolla sistemdeki çürükler ayıklanmış olacaktı. Bu operasyonun amacı da, ‘bankacılık sistemine
karşı kaybolmuş olan güven duygusunu tamir etmek’ olarak tanımlanmıştı. IMF’in Ocak 2009 tarihli
Ülke Raporu’nda bu operasyonun büyük bir dirençle karşılaşacağı zaten öngörülmüştü.( http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2009/cr0917.pdf
) Rapor, bu operasyonda büyük ölçüde kamu fonu
kullanılacağı ve çok geniş bir kesimin menfaatine dokunulacağı için, Stand-By’ın en zorlu
dönemeçlerinden biri olarak bu operasyonu gösteriyor ve yola devam edilebilmesi için çok kararlı
bir politik desteğin gereğinden söz ediyordu. Şimdi, IMF açıklamasından anlıyoruz ki, bu
destek sağlanamıyor. Ukrayna Yüksek Meclisi’nin yapısını, üyelerin kaçının bir bankayla ilişkisi
olabileceğini düşünürsek, şaşılacak bir durum değil. Ortada, Türkiye’deki BDDK gibi, TMSF gibi
yetkili bir kurul yok, halkın güven duyduğu bir bürokrasi geleneği mevcut değil. Bu durumda zurnanın zırt dediği
ikinci nokta da bu bankalar operasyonu oldu, diyebiliriz.

Sonuç:

IMF’in Ukrayna Stand-By düzenlemesi tam bir
yol ayrımında.

– İpler koparsa bunun Ukrayna üzerindeki  ekonomik,
siyasi ve sosyal yansımaları neler olabilir?

– Bu durum Ukrayna’nın gerek Batı dünyası ,
gerek Rusya ile ilişkilerini nasıl etkiler?

– Yöneticiler acaba durumun ciddiyetini
anlıyorlar mı ve alternatif bir programları var mı?

Bu soruların cevabını almak için fazla
beklemeyeceğiz gibi görünüyor.

TUİD WEB

 

 

 

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler