Ukrayna’da Mart ayı sonundan başlayan ve gün geçtikçe derinleşen siyasi kriz, önemli bir çok konuyu, ülke gündeminden düşürmeye başladı.
Bunlardan biri de, Ukrayna’nın 30 Kasım 1993’ten beri çabaladığı “Dünya Ticaret Örgütü” (DTÖ) üyeliği.
Bu konuyu uzun zaman sonra ilk kez Başbakan Viktor Yanukoviç Polonya’dan dile getirdi.
Dün resmi temaslarda bulunmak üzere Polonya’ya giden Ukrayna Başbakanı Viktor Yanukoviç, temaslarının sonunda Polonya Devlet Başkanı Leh Kaçinski ile yaptığı ortak basın toplantısında, Ukrayna’nın bu sene sonuna kadar DTÖ üyesi olacağını söyledi.
Üyeliğin gerçekleşmesinin ardından Ukrayna ile Avrupa Birliği arasında “Serbest Ticaret Bölgesi” kurulabileceğini belirten Yanukoviç, konuşmasında Ukrayna ile Polonya arasındaki ticaret ilişkilerine de değindi.
Başbakan Yanukoviç, iki ülke arasındaki dış ticaret hacminin her geçen sene arttığına işaret ederek, dış ticaret hacminin sadece 2006 yılında bir önceki yıla göre %43 artığını söyledi.
Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) Katılım Süreci Nasıl İşler? :
Genel olarak, DTÖ sistemine katılım müzakereler yoluyla olmaktadır. Bu nedenle, katılım süreci her ülkenin hak ve yükümlülükleri bakımından bir dengenin kurulmasını sağlamaktadır. Üye ülkeler, diğer üyeler tarafından kendilerine tanınan ticari ayrıcalıklardan ve öngörülebilir ticari kuralların getirdiği güvencelerden yararlanmaktadır. Buna karşılık, katılım müzakereleri çerçevesinde ulusal pazarlarını diğer üyelere açmak ve DTÖ kurallarına uyum sağlamak yükümlülüğünü üstlenmektedirler.
Türkiye’nin de dahil olduğu birçok DTÖ üyesi için müzakereler, önceki GATT sistemi çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. 1947 tarihli GATT Anlaşmasına da taraf olan bu gruptaki ülkeler, Nisan 1994’te Marakeş’te imzaladıkları “”Uruguay Round”” Anlaşmasını takiben Ocak 1995’te kurulan DTÖ’nün asli ve kurucu üyeleri olmuşlardır.
Ticaret politikalarını uygulamak konusunda tam bir özerkliğe sahip herhangi bir devlet ya da gümrük sahası DTÖ’ye üye olabilmektedir. 1995 yılındaki kuruluşundan bu yana uygulanmakta olan DTÖ’ye katılım ve üyelik prosedürü başlıca dört aşamadan oluşan bir süreç olarak değerlendirilmektedir:
DTÖ’ye Katılım Süreci Başlıca Dört Aşamadan Oluşmaktadır
Resmi Başvuru ve Çalışma Grubunun Kurulması
Aday ülke DTÖ’ye resmi başvuruda bulunmakta ve Genel Konsey bu talebi olumlu değerlendirerek, söz konusu ülkenin DTÖ’ye katılımına ilişkin bir “”çalışma grubu”” (working party) kurulmasına karar vermektedir. Çalışma grupları DTÖ üyesi tüm ülkelerin katılımına açıktır. Aday ülkenin, DTÖ anlaşmaları kapsamına giren ticari ve ekonomik politikaları ile uygulamalarını tüm yönleriyle açıklaması gerekmektedir. Bu bilgiler, ilgili çalışma grubu tarafından incelendikten sonra DTÖ Sekreteryasına bir belge (memorandum) halinde sunulmaktadır.
Çalışma Grubunun İncelemeleri ve İkili Taviz Müzakereleri
Çalışma grubunun ilke ve politikalar üzerindeki incelemelerinde yeterli bir ilerleme kaydedildikten sonra, aday ülke ve üye ülkeler arasında ikili müzakereler başlatılmaktadır. Her ülkenin farklı ticari öncelikleri ve çıkarları olması nedeniyle söz konusu müzakereler ikili düzeyde yürütülmektedir. Müzakerelerde, tarife oranları, spesifik pazara giriş taahhütleri, mal ve hizmetlere ilişkin diğer politikalar ele alınmaktadır. Aday ülkenin üstleneceği taahhütler ikili düzeyde müzakere edilmekle birlikte, bu taahhütlerin “”ayrım gözetmeme”” (non-discrimination) prensibi çerçevesinde tüm DTÖ üyesi ülkelere eşit olarak uygulanması gerekmektedir. Diğer bir anlatımla, müzakerelerin sonuçları, aday ülkenin katılımıyla birlikte diğer üye ülkelerin elde edecekleri ticari fırsatları belirlemektedir.
Katılım Protokolü
Çalışma grubunun aday ülkenin ticaret düzenlemeleri hakkındaki incelemeleri ve ikili taviz müzakerelerinin tamamlanmasının ardından, yine ilgili çalışma grubunda bir rapor, “”katılım protokolü”” (protocol of accession) ve “”taahhüt listeleri”” (schedules / lists of commitments) sonuçlandırılmaktadır.
Karar
Sonuncu aşama karar aşamasıdır. Rapor, protokol ve listelerden oluşan belgeler DTÖ Genel Konseyi veya Bakanlar Konferansına sunulmaktadır. Tüm DTÖ üyesi ülkelerin mutabakatıyla katılım protokolünü imzalayan aday ülke, üye statüsünü kazanmaktadır.
Liga ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan derlenmiştir.
Ukrayna Ve Tayvan DTÖ Anlaşması’nı İmzaladılar
DTÖ Yolunda Kırgızistan Engeli
DTÖ Üyeliği İçin Gereken Son Kanun Da Kabul Edildi
DTÖ Üyeliği İçin Gereken Son Düzenlemeler Yapılıyor
