15.3 C
Kiev
Perşembe, Mart 28, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

Ukrayna’nın doğusunda neler oluyor?

ukraynanin-dogusunda-neler-oluyor-2

Ukrayna’nın güneydoğusunda neler oluyor? Rusya’nın iddia ettiği gibi geniş halk kitlelerince desteklenen bağımsızlık harekatı ve Kiev’in öldürücü operasyonları mı, yoksa Ukrayna’nın söylediği gibi Moskova destekli ayrılıkçı-terörist bir harekat ve sivilleri hedef almayan bir antiterör operasyonu mu? Kiev’in faşistçe  davranışları mı söz konusu, yoksa Rusya’nın bölücü  operasyonu mu? Ukrayna’nın doğusu gerçekten kopmanın eşiğinde mi, yoksa, bu, bir algı operasyonu mu? Ukrayna gerçekten bir operasyon mu yapıyor, yoksa göz mü boyuyor? Gerçekten bölgede ezilen Rus azınlık var mı, yoksa “ezilen Ruslar” Kiev’i cezalandırma bahanesi mi? Bölgede durum nasıl? Neler yaşanıyor, neler konuşuluyor?

10 gün boyunca Ukrayna’nın güneydoğusunda – özellikle de ayrılıkçıların merkezi konumundaki Donetsk vilayetinde bu soruların cevaplarını bulmaya çalıştık.

Donetsk’e gideceğimiz gün havalimanının kapatılması haberinin gelmesi üzerine güzergah değiştirerek Dnepropetrovsk üzerinden sıcak bölgeye geçme kararı aldık. İzlenimlere de oradan başlamakta fayda var…

Ukrayna’nın savunma hattı – Dnepropetrovsk

Dinyeper nehrinin tam ortadan ikiye böldüğü Dnepropetrovsk şehrinin sokakları Ukrayna bayraklarıyla ve bayrak rengindeki sembollerle donatılmış durumda. Kiev’de bile görmediğim kadar çok Ukrayna bayrağı var sokaklarda. Dinyeper nehrinin iki yakasını birleştiren köprüler bile sarı-mavi kurdelelerle süslenmiş.

1400496092_c6n0tov2m4s.jpg

Donetsk-İstanbul bileti daha ucuz olduğundan kendi şehrinden değil, 260 km doğudaki komşu kentten Türkiye’ye uçan, dönüşte havalimanının kapanması nedeniyle Donetsk havalimanında bıraktığı arabasını almak için aynı yolu yeniden gitmek zorunda kalan ve güvenlik için birlikte gitme ricasında bulunan İrina adlı yol arkadaşımıza soruyorum her yerin bayraklarla süslenmesinin nedenini.  “Daha önce hiç bu kadar bayrak olmazdı bizim şehrimizde” diyor İrina: “Aslında insanlarımız da çok siyasetle ilgili değiller. Ancak Donetsk ve Lugansk’da ayrılıkçılar binaları işgal etmeye, sokaklarda insanları öldürmeye başlayınca bizim kentte de insanlar uyanmaya başladı”.

İrina kendisi yarı Rus, yarı Ukraynalı. Doğu’daki çoğu Ukrayna vatandaşları gibi.  Rusya’da akrabalarının yaşadığını söylüyor: “Bizi arayıp, “televizyonlarda görüyoruz, faşistler orada sizi öldürüyorlar” diyor akrabalarımız.  “Böyle bir şey yok” diyoruz. İnanmıyorlar ve bizi yaşamadığımız şeylere inandırmaya çalışıyorlar.  Babam, Rusya’da yaşayan kendi amcaoğlu ile konuşmuyor artık bu nedenle… Dnepropetrovsk’da halkın çoğunluğu Ukrayna’nın bütünlüğünden yana.  Bizde ayrılıkçı neredeyse yok. Rusya ile birleşmek isteyenlerin sayısı çok az. Onlara da “Valiz, gar, Rusya” diyoruz.  Evet, biz Rusça konuşuyoruz, Rusça okuyoruz, ama burası Ukrayna. İstemeyen gitsin Rusya’da yaşasın…”

1400496199_vokzal1hdr4.jpg

1 milyonluk nüfusunun %70’den fazlası Ukraynalılardan oluşan Dneprepetrovsk, Ukrayna’nın en büyük sanayi, ekonomi, ulaşım, metalürji merkezlerinden birisi ve uzay başkenti. Ancak Ukrayna’nın yaşadığı son krizde Dnepropetrovsk’u ön plana çıkaran İrina’nın da söylediği “Burası Ukrayna” vurgusunun hakim olması.
Rusya ile de-facto savaş durumunda olan Ukrayna’nın savunma sınırı şu an Dnepropetrovsk’dan geçiyor. Daha doğrusu, Dnepropetrovsk-Donetsk sınırından.  Donetsk ve Lugansk’daki ayrılıkçı faaliyetlerin Rusya Devlet başkanı Vladimir Putin’in “Novorossiya” diye tarif ettiği diğer bölgelerde –  Zaporojye, Herson, Nikolayev, Odessa ve tabi Dnepropetrovsk’un kendi içerisinde güçlenmesinin önündeki en büyük engel Dnepropetrovsk. Ve ne ilginçtir ki, oligarklardan kurtulmaya çalışan Ukraynalıların güneydoğudaki umudu Dnepropetrovsk’un oligark valisi – İgor Kolomoyskiy.

Ukrayna’nın en zengin ikinci adamı – Yahudi kökenli işadamı Kolomoyskiy bankacılıktan gıda ve tarıma, havayolu taşımacılığından metalürjiye, spordan medyaya kadar bir çok alanda ciddi yatırımları bulunan bir oligark. Avrupa Yahudileri İttifakı Başkanı, Ukrayna Futbol Federasyonu Başkan Yardımcısı gibi görevleri de bulunan Kolomoyskiy, Ukrayna’nın yanı sıra hem de İsrail vatandaşı.

1400496265_kolomoyskiy2.jpg

Son döneme kadar İsviçre’de yaşayan Kolomoyskiy 2 Mart 2014’te – Rusya’nın Kırım’ı işgal ettiği esnada Geçici Devlet Başkanı Aleksandr Turçinov tarafından Dnepropetrovsk Valisi görevine atandı.  Putin, Kolomoyskiy’in Vali atanmasına hemen tepki gösterdi ve 4 Mart’ta düzenlediği basın toplantısında ünlü oligarkı “sahtekar, düzenbaz” diye nitelendirerek, “Abramoviç’i bile kandırdı” dediği oligarkın Vali atanmasının Dnepropetrovsk halkını  öfkelendirdiğini iddia etti.  Kolomoyskiy ise “iki şizofren” adlandırdığı Yanukoviç ve Putin’in Ukrayna’yı bölmeye çalıştığını, kendisinin en önemli görevinin ise bunu engellemek olduğunu söyledi.

1400496499_139954006117.jpg

Ukrayna’nın ciddi krizden geçtiği bugünlerde net pozisyon sergilemekten kaçınan, Rusya ile ilişkileri bozma riskini göze alamayan diğer oligarklardan farklı olarak Kolomoyskiy, göreve atandığı günden itibaren Ukrayna’nın güneydoğusunda Moskova destekli ayrılıkçı harekata karşı direnişi örgütlemeye başladı.  Bu tutumuyla hatta kendisine yönelik en sert eleştirileri kaleme alan Ukraynalı gazetecilerin bile övgüsünü almayı başaran Kolomoyskiy,  Bölgede operasyon başlatan Ukrayna ordusunu finanse etmeye başladı, ayrılıkçıları yakalayanlara ödüller vaat etti, ayrılıkçılarla mücadele için özel birlikler oluşturdu. Rusya televizyonlarının en önemli hedeflerinden birine çevrilen Kolomoyskiy, kısa sürede Dneprepetrovsk ve Zaporojye’de Ukrayna’nın birliğini isteyen güçlerle konsolidasyon sağlamayı ve savunma hattı oluşturmayı   başardı.

Mayıs’ın başında Odessa’da yaşanan, Kremlin’in “Kiev cuntasının kanlı katliamı”, Kiev’in ise “Rusya gizli servislerinin operasyonu” diye nitelendirdiği kanlı olayların ardından Kolomoyskiy bu bölgeye de “el koydu”. 6 Mayıs’ta Kolomoyskiy’e yakın isim olarak bilinen işadamı İgor Palitsa Odessa Valisi atandı. Kolomoyskiy, Palitsa’nın adaylığını kendisinin önerdiğini doğruladı ve onun Odessa’da durumu kontrol altına alabileceğinden emin olduğunu söyledi…

Bütünlük taraftarları için kahraman, ayrılıkçılar için hain

Sadece Dnepropetrovsk, Zaporojye ve Odessa’da değil, ayrılıkçıların merkezi konumundaki Donetsk’de bir Kolomoyskiy miti var.  Donetsk sokaklarında dolaşan silahlıların korkusundan sesini yükseltemeyen ve Ukrayna devletinin savunmasından yoksun kalan Ukraynalılar için Kolomoyskiy bir kahraman.  Donetsk şehir merkezini esir alan bir kısmı maskeli, Kalaşnikof’lu, hatta roketatarlı ayrılıkçılar için ise Kolomoyskiy, ele geçirildiği anda en ağır işkencelerle öldürülmesi gereken bir hain…

…Dnepropetrovsk-Donetsk  yolunda 5 kontrol noktası bulunuyor. 4’ü Ukrayna güvenlik güçlerine ait ve aslında sembolik. Birkaç polis bulunan bu kontrol noktaları Dnepropetrovsk arazisinde. Donetsk sınırına geçince önce yol üzerinde kimsenin olmamasına şaşırıyoruz. Oysa yol arkadaşımız İrina Donetsk-Dnepropetrovsk yolunda ayrılıkçıların birkaç kontrol noktası olduğunu söylemiş, taksi şoförü ise son günlerde hiçbir taksinin Dnepropetrovsk’dan Donetsk’e gitmek istemediğini söyleyerek pazarlıkta bizi bir hayli zorlamıştı…

1400496699_1a5daa572a89c633edc19e7310a2bb42.jpg

“Acaba ne oldu da, barikatları kaldırdılar” diye kendi aramızda tartışmamızın üzerinden 5 dakika geçmeden gerçeği anlıyoruz.  Donetsk şehir merkezinin tam girişinde lastiklerden, beton ve ağaç parçalarından oluşan, tepesine  sözde “Donetsk Halk Cumhuriyeti” bayrağı dikilmiş bir barikatla karşı-karşıyayız. İrina, “bir hafta önce bu kadar yüksek değildi barikat” diyor.
Ayrılıkçıların kontrol noktasında Donetsk’den Dnepropetrovsk’a giden araçlara her hangi müdahale yok. Ters istikamete giden tüm araçlar durduruluyor. Tabi biz de.  İki silahlı ve maskeli şahıs önce şoförün araçtan inmesini istiyor ve aracın ön kısmında arama yapıyor.  Ve arabadan bir gaz tabancası bulunuyor. Şoföre “Sen de mi Kolomoyskiy’in faşistlerindensin?” diye soran silahlı ayrılıkçılar hepimizin arabadan inmesini talep ediyor.  İniyoruz. Yaklaşık 25-30 yaşlarındaki maskeli, silahlı ve sarhoş bir genç pasaportlarımızı talep ediyor. Pasaportlarımızı veriyoruz, kim olduğumuzu söylüyoruz.  Bize doğrulttuğu silahıyla oynayarak “Burada neler olduğunu biliyorsunuz, değil mi” diye soruyor. “Öğrenmeye geldik” diyorum. “Faşistler güneydoğu Ukrayna’yı işgal etmek istiyor” diyor. “Nerede faşistler” diye soruyorum, kızıyor. “Televizyon izlemiyor musun” diyor öfkeyle: “Slavyansk’da, Kramatorsk’da, Odessa’da insanları nasıl öldürüyorlar, görmüyor musun? Rusya televizyonlarını izlemiyor musun”…

Tartışmanın en anlamsız olduğu noktada şoförün gaz tabancasına el konulmasıyla sonuçlanan  “kontrollerin” ardından   “Rusya televizyonlarını izleyen” Donetsk şehrine giriyoruz….

Gönül Şamilkızı
http://www.trtturk.com/haber/ukraynanin-dogusunda-neler-oluyor.html

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler