Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, Ukrayna Kozaklarının Polonya yönetimine karşı ayaklanarak Polonya ordusuna nihai darbeyi indirdiği Pilyavskaya Muharebesi’nin 360. yıldönümü etkinliklerine katılmak üzere Hmelnitskiy İli’ne gitti. Burada konuşma yapan Viktor Yuşçenko, Pilyavskaya Zaferi’nin, Ukrayna Kozaklarının yiğitliğinin bir göstergesi olduğunu ve bu savaşın, Avrupa haritasına yeni bir devleti, Ukrayna Kozak Devleti’ni eklediğini dile getirdi. (Korrespondent.net)
Polonyalıların (o zamanki, adıyla Lehistan Krallığı) idaresinde yaşayan Ukraynalılar, 1648’de, Kozak önderi Bogdan Hmelnitskiy’nin liderliğinde Polonyalılara karşı ayaklanmışlar ve Joltıe Vodı (bugün Dinyepropetrovk il sınırları içinde kalıyor) ve Korsun’da (bugünkü Herson) Polonya ordusuna karşı kazandıkları başarılardan sonra, 4 Ekim 1648’de Polonya ordusunu, bugünkü Hmelnitskiy il sınırları içinde bulunan Pilyavskaya’da ağır bir yenilgiye uğratarak, kısa süreliğine de olsa, Ukrayna topraklarında bağımsız bir devlet yaratmışlardı. Zaferde, 30 bin kişilik Tatar kuvvetlerinin de büyük rolü olmuştu.
Bogdan Hmelnitskiy, Polonyalılara karşı tek başına uzun süre direnemeyeceğini düşününce, önce Kırım Hanlığı’na başvurdu. Ancak Kırım Hanlığı ile anlaşamamaları üzerine, Rus Çarlığı’na müracaat etti. Sonunda, 1654 yılında Pereyeslav’da imzalanan anlaşmayla Ukrayna toprakları, Rus Çarlığı’nın himayesine girdi. Rusya, Hmelnitskiy’e karşı vaatlerini yerine getirmeyerek, bir taraftan Ukrayna toprakları üzerindeki egemenliğini adım adım arttırdı, diğer taraftan da, Ukrayna’nın tamamını himaye etmek yerine, 1667 yılında, Lehistan ile anlaşarak, Ukrayna topraklarını onunla paylaştı. Buna göre, Dinyeper nehrinin doğu yakası ile Kiev şehri Rusya’nın himayesinde özerk Kozak bölgesi oluyor, Belaya Tserkov’dan itibaren olan, dinyeper’in bütün batı yakası ise, Polonya’nın doğrudan yönetimine giriyordu. Ukrayna’da toplumsal hayattan siyasete kadar sürekli karşımıza çıkan Doğu-Batı Ukrayna ayrımının kökleri de bu zamana uzanmaktadır.
(TUİD Editörü)
