14.2 C
Kiev
Perşembe, Mart 28, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

Paylaşılamayan ülkenin ekonomisi

1392907713_ukraynaekonomib

Batı ile Rusya’nın paylaşamadığı eski Sovyet ülkesi Ukrayna çağdaş siyasi tarihinin en zor günlerini yaşıyor.  Avrupa Birliği’ne entegrasyonla Rusya güdümündeki Gümrük Birliği’ne üyelik talepleri arasında sıkışıp kalan Ukrayna’daki siyasi kriz iç savaşa dönüşüyor.

Bütçe

Ukrayna’nın para birimi Grivna’dır (UAH). 1,2, 5,10,20,50,100,200,500 Grivna’lık banknotlar mevcut. 1 Grivna  100 kuruştan (kopeyk) oluşuyor ve 0.24 TL’ye eşittir.

1392907226_138745741963477d7402f0cde0e0ab821f693f2802.jpg

Sokakta ve parlamentoda yaşanan gerilim dolayısıyla 2013’te onaylanamayan ve 16 Ocak’ta görüşülmeden iktidar çoğunluğu ile komünistlerin oylarıyla kabul edilen bütçe kanununa göre, Ukrayna’nın  2014 yılı bütçesinin gelirlerinin 392 milyar 404 milyon 327 bin 700 UAH, yani yaklaşık 97,8 milyar TL, giderlerinin ise 447 milyar 294 milyon 687 bin 900 UAH, yani yaklaşık 111,5 milyar TL olması öngörülüyor.  Gelirlerin 11,1 milyar TL’si, giderlerin ise 11,5 milyar TL’si özel fonun payına düşüyor.  Bütçe yasasında 2014 senesinde bütçe açığının %3, enflasyonun ise %4,3  oranında olacağı  tahmin ediliyor.

Kiev’in 2014’te ödemesi gereken dış borcu 7,9 milyar dolar 

Ukrayna Maliye Bakanlığı verilerine göre, geçtiğimiz kasım ayının sonunda ülkenin devlet ve devlet garantili borcu 68 milyar 743 milyon USD idi.  Bunun 25 milyar 936 milyon dolarını direkt dış borç oluşturuyordu.  Aralık ayında Ukrayna’nın direkt dış borcu  %7,58 oranında arttı ve 31 Aralık’ta 27 milyar 901 milyon dolara ulaştı.  Devlet ve devlet garantili dış borçların toplam miktarı 1 ocak 2014 itibari ile 37 milyar 536 milyon dolar oldu. İçeride ve dışarıda devlet borcunun ve garantili devlet borcunun toplamı ise 73 milyar 078 milyon dolara ulaştı.

Dış borcun büyük bir kısmı  – 17 milyar 78 milyon doları Amerika’nın yatırım fonu Franklin Templeton’a. Bu borcun 14,38 milyar doları devlet borcu, 3,4 milyar doları ise devlet garantili borç. İkinci sırada 8 milyar 66 milyon dolarla İMF var.  Ukrayna’nın İMF’a devlet borcu 6,15 milyar, garantili borcu ise 2,51 milyar dolar.   Ülkenin Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankasına 3,27 milyar dolar, Rusya’ya 2,37 milyar dolar (aralıkta yapılan anlaşmayla verilen 3 milyar dolar hariç), Çin’e 1,59 milyar dolar borcu var. Ukrayna’nın borçlu olduğu diğer kuruluşlar ve ülkeler ise Avrupa Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, Kanada İhracat Ajansı,  Güney Kore  (Eximbank) ve Japonya.

1392907290_d003fc73188f59e11ca72076a846d27af801b17abb6215a83cfb092a655220352a341f44d5dc0dc92.jpg

Maliye Bakanlığı, Ukrayna’nın 2014 yılında dış borcunun 7 milyar 91 milyon dolarını ödemek zorunda olduğunu açıkladı. 2015 yılında ise Ukrayna’nın ödemesi gereken borç miktarı 7 milyar 669 milyon dolar olacak. Bu ödemenin 3 milyar dolarının geçtiğimiz aralık ayıdan Ukrayna’ya 15 milyar dolar kredi vermeyi kabul eden Rusya’ya yapılacak.  Ancak Ukrayna, ne 2014’te, ne de 2015’de bu borçları ödeyecek durumda değil.  Öte yandan, Rusya’nın Ukrayna’ya vaat ettiği ve 3 milyar dolarını aktardığı verdiği kredinin geri kalan 12 milyarını verip-vermeyeceği de daha belli değil.

Çin “in”, Rusya “out”… 

Coğrafi olarak dünya ekonomisinin üç büyük devinin – Avrupa, Asya ve Rusya’nın ortasında bulunan Ukrayna’nın bu konumu avantaj mı, yoksa dezavantaj mı – özellikle bu günlerde bu soruya somut cevap vermek çok zor.

2012 yılında Ukrayna’da toplam dış ticaret hacmi 157,7 milyar dolar idi. Bu rakamın 69 milyar dolarını ihracat, 84,7 milyar dolarını ithalat oluşturuyordu. 2013 yılında dış ticaret rakamlarında düşüş kayda alınmış: toplam 127,4 milyar dolar olan dış ticaretin 57,4 milyar dolarını ihracat, 70 milyar dolarını ithalat oluşturmuş.  Bu da bir önceki senenin aynı dönemine göre ihracatta %9,2’lik, ithalatta %8,9’luk düşüş anlamına geliyor.

2013 yılında dış ticaret rakamlarındaki değişikliğin bir nedeni gelişmiş ülkelerdeki genel ekonomik sıkıntılar. İkinci neden ise Ukrayna’nın son aylarda yaşadığı gerilimle direkt bağlantılı. Kiev’in “Gümrük Birliği mi, yoksa Avrupa Birliği mi” sorusuna cevap verememesi ve Rusya’nın kendisini “kızdıran” eski Sovyet ülkelerine uyguladığı ticari savaş Ukrayna’nın dış ticaret verilerini de ciddi oranda etkiliyor.

1392907608_841888360c4a9cb.jpg

2013 yılında Ukrayna’nın Avrupa ile dış ticaretinde ciddi değişiklik yaşanmazken, Rusya ile hem ihracatta, hem ithalatta düşüş kayda alınmış.  Ukrayna’nın Avrupa’ya ihracatı bir önceki yıla göre %3,3 azalmış, ancak ithalat %4 oranında artmış.  Hatta 2013 yılında ilk kez Avrupa’dan ithal edilen mal hacmi BDT’den ithal edilen mal hacmini geçmiş.

2013 yılında Ukrayna’nın Rusya ile dış ticaretinde ortalama %15 oranında düşüş olmuş. İhracatta %14,1’lik, ithalatta ise %16,3’lük düşüş görülmüş. Diğer Gümrük Birliği ülkeleri ile ticarette de ciddi düşüş söz konusu. Örneğin, Kazakistan’dan yapılan ithalatta %54, Belarus’tan yapılan ithalatta ise %30’luk azalma söz konusu.  2013’te Bağımsız Devletler Teşkilatı ülkeleri ile toplam  ihracatta %12,6’lık, ithalatta %20’lik azalma görülmesine rağmen,  Ukrayna bazı BDT ülkeleri ile ticareti arttırmış. Örneğin, Azerbaycan, Kırgızistan ve Moldova ile dış ticaret ilişkilerinde yükseliş görülmüş.

1392907367_flag-kitai-ukraina.jpgÇin hariç, Asya ülkeleri ile ticarette de düşüş gözlemlenmiş. Bir önceki senenin aynı dönemine kıyasla 2013 yılının ocak-kasım döneminde Çin’le ihracatta %50’lik, ithalatta ise %2’lik artış görülmesine rağmen, genelde Asya ülkeleri ile ihracat %7, ithalat ise %9,5 oranında azalmış.

2013 yılı itibariyle Ukrayna’nın en büyük dış ticaret ortağı halen Rusya. 2013 senesinde Ukrayna Rusya’ya 13,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiş. Rusya’dan ithal hacmi ise 21,1 milyar dolar.

İkinci büyük ortak ise 9,7 milyar dolarlık ticaret hacmiyle Çin. Ukrayna, 2013’de Çin’e 2,4 milyar dolarlık ihracat yapmış ve Çin’den 7,2 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş.

Ülkenin Avrupa’daki en önemli partnerleri Almanya (7,5 milyar dolar), Polonya (5,9 milyar dolar), İtalya (3,9 milyar dolar), ve Macaristan (2,6 milyar dolar).  ABD ile ticaret hacmi 3,4 milyar dolar, bunun da 2,5 milyar dolarını ithalat oluşturuyor.

Türkiye ihracatta ikinci en büyük partner 

Türkiye, Ukrayna’nın ihracatta en büyük ikinci partneri. 2013’ün ocak-kasım döneminde Ukrayna Türkiye’ye 3,4 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiş. Bu, bir önceki senenin aynı dönemine göre %2 daha fazla. Bu dönemde Ukrayna ile Türkiye arasındaki toplam ticaret hacmi ise yaklaşık 5,1 milyar dolar olmuş. Ukrayna Türkiye’ye esasen metalürji ürünleri satıyor.

Ukrayna’da en önemli ihracat kalemlerini metal ve tarım ürünleri (özellikle buğday) oluşturuyor. Dış piyasada Ukrayna daha çok hammadde tedarikçisi olarak biliniyor. Hammadde ihracatı, toplam ihracatın yarıdan fazlasını oluşturuyor.

1392907492_1379103612metall21.jpgUkrayna’dan en fazla tarım ürünü alan Mısır, Irak, İran, Suudi Arabistan gibi Ortadoğu ülkeleri, Kuzey Afrika ve Batı Avrupa. Dünya tahıl ihracatında Ukrayna’nın payı %2,5 oranında. Dünyadaki ayçiçeği yağı üretiminin %29,38’i, ihracatının ise %55,66’sı Ukrayna’nın payına düşüyor. Ukrayna, mısır ihracatında da dünya listesinin ön sıralarında.

İthalatın en önemli kalemlerini ise mineral ürünler (%32,5), özellikle petrol ve doğal gaz oluşturuyor. Son yıllarda Ukrayna özellikle doğal gazda dışarıya bağımlılığını azaltıyor. Shell ve Chevron’un şeyl gazı hasılatına yönelik çalışmaları da başarıyla sonuçlanırsa, Ukrayna’nın Rusya’ya bağımlılığı önemli ölçüde azalmış olacak.

Ortalama nominal maaş 803 TL, asgari ücret 303 TL 

1392907467_5.jpg

2013 bütçesinde SGYİH’de  %3,4 oranında artış öngörülüyordu.  Ancak  2012 senesinde ülkede GSYİH 176 milyar dolarken 2013’de 165,6 milyar dolar olmuş.  Kişi başı milli gelir ise 25 bin 206 UAH, yani 6283 TL.

2014 senesinin ilk yarısı için asgari ücret 1218 UAH, yani 303 TL, asgari yaşam maliyeti ise 1176 UAH, yani 293 TL olarak belirlenmiş.

Bir çalışanın ortalama nominal maaşı 3234 UAH, yani 803 TL.  Minimum ortalama maaş 1301 UAH, yani 324 TL.  Ortalama reel maaş ise 3619 UAH, yani 902 TL.  En yüksek maaş başkent Kiev’de – ortalama maaş 5618 UAH, yani 1400 TL. En düşük maaş ise Çernigov’da – 2703 UAH, yani 673 TL.

Resmi rakamlara göre, işsizlik oranı %7,6. Ancak gerçek rakamların bunun çok üzerinde olduğu bildiriliyor.

(Gönül Şamilkızı – TRT Türk)
http://www.trtturk.com.tr/haber/paylasilamayan-ulkenin-ekonomisi.html

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler