9.4 C
Kiev
Cuma, Mart 29, 2024
spot_imgspot_imgspot_imgspot_img

Ukrayna Avusturya İlişkileri ve Batı Ukrayna, Burak Pehlivan

21-620x350
Osmanlı imparatorluk tarihinin önemli bir bölümü Avusturya, daha sonra ise Avusturya Macaristan İmparatorluğu ile Doğu Avrupa’nın ve Balkanlar’ın kontrolü için yapılan savaşlarla geçmiştir. Lisedeki tarih hocamız, Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama dönemine girmesinin sebeplerinden biri olarak pay-ı tahtın doğal sınırlarına ulaşmasını, genişleyebileceği yönlerde güçlü devletler, imparatorluklar ile çevrelenmesini de sayardı. Onun batı sınırlarında artık Avusturya, daha sonra ise Avusturya Macaristan İmparatorluğu vardı. Osmanlı İmparatorluğu’nun gerileme devri, 1683 yılında II. Viyana kuşatmasındaki bozgun sonrası yapılan savaşlar ve 1699’da imzalanan Karlofça Antlaşmasıyla biten süreçle başlarken, yüzyıllarca rakibi olan bir başka büyük imparatorluk Avusturya Macaristan’ın çöküşü ise I. Dünya savaşı ile gerçekleşti. Bu büyük imparatorluk bu tarihe kadar orta ve doğu Avrupa’nın önemli bir bölümünü sınırlarının içerisinde bulunduruyordu.

3ee21ce6Bugün, Batı Ukrayna’da yer alan Galiçya bölgesinin büyük bir bölümü, Avusturya Macaristan İmparatorluğu’nun görkemli zamanlarında yaklaşık 150 yıl, bu imparatorluğun bir parçasıydı. 1772 yılında başlayan bu süreç, 1918 yılında sona erdi. Lvov, Çernovtsi, Ivano-Frankovsk, Zakarpatya hatta Ternopil’e kadar uzanan bölge Rusya yönetimindeki bölgelere göre çok daha özgürlükçü ve modern bir develetin parçası olarak, şehircilik, kültür, sanat gibi alanlarda bu 150 yıl boyunca gelişti. Özellikle Avrupa’da Mettel sisteminin çöktüğü ve Avusturya Macaristan İmparatorluğunda köleliğin kalktığı 1848 yılından itibaren Ukrainlik bilinci ve Ukraince buralarda korundu, gelişti. Ukrainlerin özerkliğe kavuşma hatta bağımsız bir devlet oluşturma konusundaki talepleri olgunlaştı. 1917 yılında Rusya’da devrim olması ve bu ülkenin I. Dünya Savaşı’ndan çekilmesi sonrasında batı Ukrayna’da tarihçi Nikolay Gruşevskiy’in başkanlığını yaptığı merkezi Rada’da(meclis) Ukrayna’nın özerkliği ilan edildi. Nitekim Kiev’de Yüksek Rada’nın(Millet Meclisi) bulunduğu cadddeye Nikolay Gruşevskiy’in adı verilmiştir. 1918 yılında ise Kuzey Bukovna, Batı Volin ve Doğu Galiçya’yı kapsayan bölgede, tarihteki ilk Ukrayna devleti, Batı Ukrayna Cumhuriyeti kuruldu.

Emperyal gücünü geçtiğimiz yüzyılda kaybeden Avusturyalılar, Doğu Avrupa’ya ilgilerini artık ekonomik ve ticari olarak bigsürdürüyorlar. Demir Perde’nin yıkılmasının hemen sonrasında, zaten tarihsel olarak bu coğrafyaya yakın olan Avusturya sermayesi özellikle bankacılık ve finans sektörlerinde Doğu Avrupa ülkelerine akın ettiler. Global ekonomik kriz öncesinde Avustuya bankalarının bu ülkelerdeki aktif büyüklükleri neredeyse kendi ülkelerindeki aktifleri geçer duruma geldi. Avusturyalılar bir nevi büyük abileri Almanlar’a Doğu Avrupa’da kılavuzluk yapar hale dönüştüler. İsviçre bankalarının gizli hesapların açıklanması konusunda Amerika ve AB tarafından baskılanması, bazı alanlarda daha gizli kalmayı başaran Avusturya bankacılık sektörünün, İsviçre’ye göre daha tercih edilebilir olmasını sağladı. Tüm bu dinamikler, Ukraynalı büyük işadamı gruplarının Avusturya’ya yönelmesini, burada şirketler kurmalarını kolaylaştırdı ve yatırımları iki yönlü hale getirdi.

Bugün Avusturya, Ukrayna’daki en büyük ilk 5 yabancı sermaye yatırımcısı ülkeden biridir. Ülkedeki Avusturya sermayesi 3,4 milyar doları geçiyor, Avusturya ve Ukrayna arasındaki ikili ticaret hacmi ise 2 milyar dolara ulaşmış durumda. (Kaynak:Ukrayna İstatistik Kurumu) Ukrayna bu ülkeye demir-çelik, demir cevheri, tomruk satarken, bu ülkeden ilaç, yüksek teknoloji ürünleri ve makine satın alıyor. Geçtiğimiz aylara kadar Ukrayna’da üç adet Avusturya sermayeli banka vardı, bunlardan biri Uni Credit aslında İtalyan bankası ancak Ukrayna’daki operasyonu Ukrsotbank’ın alımını Avusturya’daki iştiraki üstünden gerçekleştirdi. Bu banka dışında Raiffeisen Aval ve Erste Bank Ukrayna’daki Avusturya kökenli bankalar. Raiffeisen Aval oldukça büyük aktiflere sahip ve Ukrayna’nın en büyük 5 bankası arasında gösteriliyor. Erstebank ise geçtiğimiz yılın sonunda Ukrayna’daki iştirakini 200 milyon $ zarar yazarak, 83 milyon dolara satarak çıktı. Avusturya sermayeli UNİQA ise sigorta sektöründe önemli bir oyuncu.

b61a42cbd48e36e8605e74233c8a1575Ukrayna’da faaliyet gösteren 300’e yakın Avusturyalı firma var. Bu firmalar, finans dışında, inşaat, inşaat malzemesi üretimi, lojistik, tarım gibi alanlarda faaliyet gösteriyorlar. Ukrayna’nın milli telekom firması Ukrtelekom ise ülke tarihinin en büyük ikinci özelleştirme ihalesinde 1,3 milyar $’lık bir bedelle bir Avusturya firması tarafından satın alındı.

Avusturya’da hükümet, bu ülke bankalarını Doğu Avrupa’daki risklerini azaltmaya zorluyor. Avusturya firmaları artık Doğu Avrupa’da, özellikle riskli olarak görülen Ukrayna’da aktifliklerini kaybediyorlar. Aynı trendi Alman, İtalyan, İskandinav bankalarında ayrıca birçok AB ülkesi kökenli firmada görece olarak görüyoruz. Finans dışı sektörlerde de yabancı sermaye konusunda Doğu Avrupa’da bir boşluk oluşuyor. Sermaye birikimlerini geliştiren, dış pazarlara açılan, dinamik Türk firmaları için bu boşlukları doldurma imkanı bugün için oluşmakta. Çağımızda etkinlik, nüfuz sahibi olma, savaşlarla, topla, tüfekle değil; ekonomiyle, ticaretle, kültürle sağlanıyor. Her şeyden önemlisi bu alanlardaki etkileşimler ilişkide bulunan devletlerin, toplumların refahına olumlu olarak karşılıklı yansıyor, artık nüfuz oluşturmak için yakıp yıkmıyor, aksine inşa ediyorsunuz.ukrtelekom-svit24

Okurlar ile sohbet ederken, yazışırken Ukrayna’nın diğer ülkeler ile ilişkilerini ele alan yazıları neden yazdığımı soruyorlar. Bunun cevabı aslında bu yazıların içerisinde saklı. Türk sermayesi hangi ülkede iş yapıyorsa, o ülkedeki rakiplerini tanımalı, farklı ülke sermayelerine sahip şirketlerin ilişkilerini, iş yapma stillerini, ekonomik, ticari güçlerini, artılarını, eksilerini anlamalı ki rekabette ön plana çıkabilmek için çizilmesi gereken yol haritası daha iyi çizilebilsin. Türkiye dünya ekonomisinin belki yalnızca %1’ini oluşturuyor ama dinamik girişimci sınıfı, tarihi ve potansiyeli ile en azından bölgesinde bu oranın çok daha ötesinde konumlanıyor. Ukrayna ise sermaye yapısı güçlü, kaderini yalnızca bu coğrafyaya bağlamayan rekabetçi Türk firmaları için önemli fırsatlar sunuyor.

Burak PEHLİVAN
http://www.burakpehlivan.org
https://twitter.com/bpehlivan

Burak Pehlivanhttps://burakpehlivan.org
Ukrayna, Ukrayna Türkiye ilişkileri, Doğu Avrupa ülkeleri ve yaşama dair bin beşyüzden fazla yazı, makale, bildiri ve rapor kaleme alan; OECD, EBRD, UNDP, USAID ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurum ve kuruluşların organizasyonlarında Ukrayna, kalkınma politikaları, Ukrayna Türkiye ekonomik ilişkileri ve serbest ticaret gibi alanlarda uzman, konuşmacı olarak da görüşlerini paylaşan ve bu konularda onlarca konferans veren Pehlivan, Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Rusça bilmektedir

Diğer Haberler

Bizi Takip Edin

26,500BeğenenlerBeğen
3,252TakipçilerTakip Et
3,989AboneAbone Ol
- Reklam -spot_img

Güncel Haberler